Do ảnh hưởng của dịch bệnh Coviid – 19 dẫn tới giao thương hạn chế, nhu cầu hàng hóa sụt giảm, hoạt động thông quan hàng hóa khó khăn, nguồn lao động và “sức khỏe” của DN bị giảm sút, giá hàng hóa giảm mạnh đã gián tiếp tác động đến tình hình thu ngân sách của ngành Hải quan, làm giảm thu 27.484 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.
6 tháng thu đạt 44,08% dự toán
Tổng kim ngạch XNK hàng hóa cả nước 6 tháng đầu năm đạt 240,11 tỷ USD giảm 1,34% so với cùng kỳ năm trước, trong đó XK đạt 122,78 tỷ USD, tăng nhẹ 0,2% và NK đạt 117,32 tỷ USD, giảm 2,9% so với cùng kỳ năm trước.
Tổng kim ngạch XNK có thuế 6 tháng đầu năm đạt 50,5 tỷ USD, giảm 11% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, kim ngạch NK có thuế đạt 47,7 tỷ USD, giảm 10,4%; kim ngạch XK có thuế đạt 2,75 tỷ USD, giảm 13,6% so với cùng kỳ năm trước.
Theo đại diện Cục Thuế XNK, Tổng cục Hải quan, tại thời điểm xây dựng dự toán, giá dầu thô được dự báo đạt 60 USD/1 thùng. Tuy nhiên, do việc hạn chế đi lại, giao thương giữa các quốc gia, đặc biệt là ngành hàng không đã dẫn tới việc giá dầu thô giảm mạnh xuống dưới 35 USD/1 thùng dẫn đến giảm thu NSNN.
Thêm vào đó, năm 2020, thuế suất NK của các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia ký kết tiếp tục cắt giảm sâu, đặc biệt là các mặt hàng có kim ngạch lớn, thuế suất cao, số thu chiếm tỷ trọng lớn.
Bên cạnh đó, Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu ( EVFTA) cam kết gần như 100% số dòng thuế và kim ngạch NK hàng hóa của hai bên sẽ được xóa bỏ thuế NK sau lộ trình tương đối ngắn khiến cho số thu từ hoạt động XNK tiếp tục giảm sâu trong năm 2020. Theo đó, ước giảm thu từ các FTA trong năm 2020 khoảng 13.900 tỷ đồng.
Công chức Hải quan Hải Phòng kiểm tra hàng hóa XNK. Ảnh: T.Bình. |
Mặc dù trong tháng 6, nền kinh tế đang trên đà phục hồi, hoạt động XNK có dấu hiệu khởi sắc hơn so với những tháng đầu năm, nhưng nhìn chung trong 6 tháng đầu năm, do ảnh hưởng của dịch bệnh dẫn tới giao thương hạn chế, nhu cầu hàng hóa sụt giảm, hoạt động thông quan hàng hóa khó khăn, nguồn lao động và “sức khỏe” của DN bị giảm sút, giá hàng hóa giảm mạnh. Điều đó đã gián tiếp tác động đến tình hình thu NSNN của ngành Hải quan, làm giảm thu 27.484 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.
Thống kê cho thấy, 6 tháng đầu năm, toàn ngành Hải quan thu nộp NSNN đạt 149.015 tỷ đồng bằng 44,08% dự toán, bằng 41,98% chỉ tiêu phấn đấu, giảm 15,53% so với cùng kỳ năm 2019, đại diện Cục Thuế XNK nhấn mạnh.
Song song đó, số thu của các cục hải quan tỉnh, thành phố hầu hết đều bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên số thu đều giảm so với cùng kỳ năm 2019. Điển hình như Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh giảm 17,9%; Cục Hải quan Hải Phòng giảm 25,4%; Cục Hải quan Hà Nội giảm 4,92%; Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu giảm 20,84%; Cục Hải quan Đồng Nai giảm 25,48%…
Đại diện Cục Thuế XNK phân tích, trong những tháng đầu năm 2020, số thu trung bình hàng tháng đều có dấu hiệu giảm dần, trung bình tháng 1 mỗi ngày thu đạt 1.446 tỷ đồng thì đến tháng 6 mỗi ngày chỉ thu đạt 1.122 tỷ đồng.
Cũng theo đại diện Cục Thuế XNK, trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới 6 tháng cuối năm 2020 dự báo hết sức khó khăn, thêm vào đó thuế suất thuế NK theo các FTA trong giai đoạn cắt giảm mạnh do đó ảnh hưởng lớn tới số thu NSNN. Bên cạnh đó, tình hình dịch bệnh vẫn còn đang tiếp diễn tại nhiều quốc gia trên thế giới, giao thương còn hạn chế, nhu cầu hàng hóa sụt giảm do vậy ước thu cả năm 2020 của ngành Hải quan chỉ đạt khoảng 300.000 tỷ đồng.
Tập trung thực hiện nhiều giải pháp trong thu ngân sách
Phấn đấu thu ở mức nhất, trong nửa cuối năm, ngành Hải quan tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 01/CT-BTC của Bộ Tài chính, Chỉ thị số 1040/CT-TCHQ của Tổng cục Hải quan về việc thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2020 và các Quyết định 924/QĐ-TCHQ ngày 27/3/2020 về giao chỉ tiêu thu hồi nợ thuế cho các cục hải quan tỉnh, thành phố, đôn đốc, theo dõi từng tháng, quý tình hình thu hồi, xử lý nợ thuế…
Trong đó, ngành Hải quan sẽ triệt để thực hiện các biện pháp quản lý chặt chẽ không để phát sinh nợ thuế mà chủ DN bỏ trốn khỏi địa chỉ kinh doanh hoặc bỏ về nước (chủ DN là người nước ngoài)… không thu hồi được nợ thuế đối với hàng gia công, hàng NK để sản xuất hàng gia công, hàng NK để sản xuất hàng XK.
Tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, trong đó tập trung kiểm tra về số lượng, trị giá, mã số, xuất xứ… Tập trung kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm, kiên quyết không để tình trạng thất thu xảy ra trên địa bàn…
Bên cạnh đó, yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố cần nắm chắc nguồn thu nhất là tình hình XNK với với các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng từ dịch bệnh Covid-19 như Trung Quốc, Mỹ, khối Liên minh châu Âu, Hàn Quốc, phân tích, đánh giá hoạt động XNK của các DN trên địa bàn quản lý, tình hình XK hàng nông sản, hoa quả qua các cửa khẩu biên giới, NK nguyên liệu, vật tư, máy móc thiết bị, cử cán bộ công chức tư vấn, hỗ trợ DN giải quyết thủ tục thông quan nhanh chóng, đúng quy định của pháp luật….
Kim ngạch NK có thuế của một số mặt hàng chính giảm mạnh như xăng dầu đạt 1.325 triệu USD, giảm 30,7%, số thuế phải thu đạt 6.416 tỷ đồng, giảm 3.554 tỷ đồng; ô tô nguyên chiếc các loại đạt 889 triệu USD, giảm 45,7%, số thuế phải thu đạt 12.063 tỷ đồng, giảm 9.524 tỷ đồng; linh kiện phụ tùng ô tô đạt 1.430 triệu USD, giảm 21,8%, số thuế phải thu đạt 7.905 tỷ đồng, giảm 2.181 tỷ đồng; máy móc thiết bị dụng cụ phụ tùng đạt 8.318 triệu USD, giảm 10,8%, số thuế phải thu đạt 21.397 tỷ đồng, giảm 2.958 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. |
Đảo Lê